Werknemers met autisme of een aanverwante stoornis

Bijna 3% van de mensen heeft autisme of een aanverwante stoornis. Autisme beïnvloedt de manier waarop mensen informatie verwerken en dit kan invloed hebben op de uitvoering van het werk. Een werknemer is niet verplicht om zijn of haar diagnose te delen, maar in veel gevallen kiezen werknemers hier wel voor. Ben je bekend met mogelijke ervaringen en behoeftes van deze werknemers? Hoe kun je ze bijstaan als dat nodig is? In deze blog geven wij handvatten hiervoor.  

Je werknemer vertelt dat hij/zij een autisme of verwante stoornis heeft: hoe ga je daarmee om?

Autisme is een stoornis dat onderdeel uitmaakt van een spectrum aan verwante stoornissen. Deze stoornissen uiten zich op verschillende manieren en in verschillende mate. Het kan zijn dat je er vrijwel niets, of juist wél wat van merkt. Als je werknemer heeft besloten om deze kwetsbaarheid met je te delen, dan is dit natuurlijk vertrouwelijke informatie. Ga in gesprek met deze werknemer en vraag naar de behoeftes: op welke manier(en) kun jij deze werknemer het beste ondersteunen?

Waar heeft de werknemer baat bij? 

De werknemer heeft baat bij eigen regie en om als individu gezien te worden in plaats van een ‘diagnose’. De behoefte aan ondersteuning ligt vaak op de volgende vlakken: sociaal, structuur, voorspelbaarheid en prikkels. Afhankelijk van de behoeftes van de werknemer, kunnen jullie samen op zoek gaan naar geschikte aanpassingen. Lees hieronder meer over mogelijke behoeftes en oplossingen.

Sociaal

Mensen met een autismespectrumstoornis kunnen niet altijd sociale situaties aanvoelen. Dit kan voor veel wederzijdse frustratie leiden. De volgende tips kunnen je werknemer ondersteunen.

Duidelijke communicatie en afspraken nakomen
Deze werknemers hebben vaak behoefte aan duidelijkheid. Zij vertrouwen erop dat afspraken nagekomen worden. Wees duidelijk over onzekerheid. En let erop dat je geen toezeggingen doet als je niet zeker weet dat je deze kunt nakomen. Je kunt bijvoorbeeld aan het einde van een gesprek vragen of je werknemer op dat moment verwachtingen heeft. Zo kun je misverstanden voorkomen.

Buddy systeem
Als je werknemer problemen ervaart op sociaal vlak dan kan je een ‘buddy’ koppelen. De werknemer kan terecht bij de buddy als hij/zij problemen ervaart. En de buddy kan toelichten wat er binnen de organisatie gebeurt en wat de werknemer kan verwachten.

Andere werknemers instrueren
Als er spanningen ontstaan met collega’s dan heb je als werkgever de rol om de werkrelaties goed te houden. Je zult moeten ingrijpen bij misstanden zoals pesten of conflicten. Houd er rekening mee dat je niet zomaar de diagnose met andere werknemers mag delen. Je werknemer kiest er zelf voor om persoonlijke informatie met collega’s te delen.

Structuur en voorspelbaarheid

De werknemer kan meer behoefte hebben aan structuur en voorspelbaarheid. Of je dit kunt leveren hangt af van de werksituatie.

Werk structureren
Als je werknemer behoefte heeft aan structuur en voorspelbaarheid dan kun je kijken of het mogelijk is om je werknemer duidelijk en afgebakend werk te geven. Een idee is om iemand anders uit het team verantwoordelijk te stellen voor het verdelen en het structureren van het werk. Zodat de werknemer een duidelijk afgebakend takenpakket krijgt met zo min mogelijk wijzigingen tussendoor.

Individuele aandacht bij veranderingen
Houd er ook rekening mee dat organisatorische veranderingen een grote(re) impact kunnen hebben. Zowel grote als kleine veranderingen kunnen impact hebben. Denk bijvoorbeeld aan het vertrek van een collega. Bij organisatieveranderingen raden wij jou aan om individueel met je werknemer in gesprek te gaan en te vragen welke impact de verandering op je werknemer heeft.

Prikkels
Een aangepaste prikkelverwerking is een kenmerk van een autismespectrumstoornis. De impact kan per individu verschillen. De ene werknemer kan last hebben van visuele prikkels, terwijl de andere werknemer last ervaart van geluid of geuren. Sommige werknemers willen juist stilte terwijl andere werknemers graag enige achtergrondrumoer hebben. Het is dus belangrijk om ook hier in overleg te gaan met je werknemer. Er zijn vaak veel mogelijke oplossingen te bedenken zoals geluidsdemping of een andere of aangepaste werkplek.

Extra ondersteuning inschakelen

Het kan voorkomen dat het je niet lukt om je werknemer voldoende te ondersteunen. Je kunt dan externe ondersteuning inschakelen. Denk bijvoorbeeld aan:

Persoonlijke voorziening UWV
Soms komt de werknemer in aanmerking voor een persoonlijke voorziening van UWV. Je hoeft hier dan niet zelf voor te betalen. De werknemer kan bijvoorbeeld coaching krijgen. De werknemer kan een voorziening op deze website aanvragen.

Hulp vragen aan de arbodienst of behandelende sector van de werknemer
Je kunt de bedrijfsarts vragen mee te denken door middel van een preventief spreekuur. Dit kan alleen als je werknemer hier zelf behoefte aan heeft. Ook zijn er diverse coaches gespecialiseerd op het gebied van autismespectrumstoornis. Soms kan ook de behandelend sector coaches/begeleiding in zetten. Ook hier is het belangrijk om de stappen met de werknemer af te stemmen.

Mijn advies

In dit artikel heb je gelezen dat mensen met een autismespectrumstoornis diverse ervaringen en behoeftes kunnen hebben. Het voordeel van volwassen mensen met deze type stoornis is dat ze vaak een werkplek kunnen zoeken waar ze weinig last hebben van hun ‘stoornis’. Of juist naar een werkplek waar hun “stoornis” ze helpt bij het uitvoeren van hun werk! Het is vooral belangrijk om de werknemer als individu te zien en in gesprek te gaan over mogelijke aanpassingen.

Heb je advies nodig? 

Neem dan contact op met de verzuimcoaches van ArboNext via info@arbonext.nl of 085 – 10 57 610.